Zazen (medytacja siedząca)

Zazen, czyli medytacja siedząca, jest sercem praktyki Zen. Polega na siedzeniu w ciszy i skupieniu, pozwalając umysłowi osiągnąć stan głębokiej spokoju i wglądu. Tradycyjnie, praktykuje się zazen w pozycji siedzącej na poduszce zwaną zafu, z nogami skrzyżowanymi w pozycji lotosu lub pół-lotosu, chociaż dostępne są również inne pozycje, jak siedzenie na krześle, dla osób, które mają trudności z tradycyjnymi pozycjami.

W Zazen, istotne jest utrzymanie prostej postawy, z kręgosłupem wyprostowanym, ale nie sztywnym, i rękami ułożonymi w określony sposób (zwykle lewa dłoń na prawej, z palcami lekko stykającymi się, tworząc owal). Oczy są zazwyczaj półotwarte, skierowane ku ziemi, aby utrzymać stan czujności. Kluczowym aspektem Zazen jest świadome oddychanie, które pomaga uspokoić umysł i skupić uwagę.

Praktyka Zazen nie ma na celu osiągnięcia jakiegoś konkretnego stanu umysłu lub oświecenia; raczej chodzi o bycie całkowicie obecnym w chwili obecnej, obserwowaniu własnych myśli i emocji bez przywiązania i identyfikacji z nimi.

Koan

Koan to paradoksalne pytanie lub stwierdzenie używane w Zen, zwłaszcza w tradycji Rinzai, do zakłócenia konwencjonalnego myślenia i otwarcia umysłu na głębsze wglądy. Słynne przykłady koanów to pytania takie jak "Jaki jest dźwięk jednej klaszczącej dłoni?" lub stwierdzenia typu "Pokaż mi swoją twarz sprzed narodzin".

Koany są używane jako narzędzia medytacyjne, które pomagają praktykującym przezwyciężyć ograniczone, logiczne myślenie i zanurzyć się w bezpośrednim doświadczeniu rzeczywistości. Praca z koanem często wymaga długich okresów kontemplacji, podczas których praktykujący skupia się na koanie podczas każdej sesji Zazen, a czasem także w ciągu dnia. Celem nie jest znalezienie logicznej odpowiedzi, ale doświadczenie bezpośredniego wglądu w naturę rzeczywistości.

Satori (oświecenie)

Satori to japońskie słowo używane w Zen do opisania doświadczenia głębokiego wglądu lub oświecenia. Jest to nagłe przebudzenie, chwilowe zrozumienie prawdziwej natury rzeczywistości, które przekracza intelektualne pojmowanie. Satori często jest opisywane jako doświadczenie, w którym upada bariera między podmiotem a obiektem, jaźnią a innymi, umożliwiając bezpośrednie doświadczenie jedności ze wszystkim, co istnieje.

W Zen, Satori nie jest traktowane jako cel końcowy, ale raczej jako ważny krok na ścieżce duchowej. Jest to chwila, w której praktykujący doświadcza głębokiego wglądu w Dharmę (uniwersalną prawdę) i nierzadko staje się punktem zwrotnym w praktyce. Mimo że Satori jest chwilowym doświadczeniem, jego wpływ może być trwały, prowadząc do głębszego zrozumienia i współczucia w codziennym życiu.

Te podstawowe pojęcia Zen tworzą fundament, na którym opiera się praktyka i filozofia tej fascynującej i głębokiej ścieżki duchowej.